.

Polanki nad Szczawą były miejscem, gdzie ze względu na dogodne warunki terenowe, usytuowano zrzutowisko "Wilga".  Przyjmowano na nim  zrzuty cichociemnych, zaopatrzenia, broni itp. co dawało nadzieję oraz możliwość prowadzenia walki zbrojnej. W dniu 18.09.2021 r. na Polankach odsłonięto "Tablice Pamięci" o Tych, którzy nigdy nie stracili nadziei i walczyli o wyzwolenie spod okupacji. Jedna z tablic dotyczy lotników. Słowa uznania i szacunku dla organizatorów i realizatorów tego pomysłu, który zrodził się już jakiś czas temu. W ten sposób zrzutowisko "Wilga" ma już swój pomnik i tablice - podobnie jak "Sójka" w Słopnicach. Planując trasy wędrówek po miejscach szczególnych dla naszej historii, warto odwiedzić te miejsca.

S. Glądys.

.

.

W dniu 28 sierpnia, na placu przy remizie OSP w Klimontowie, odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii "Kraków".  Obelisk ten poświęcony jest pamięci jednej z najlepszych polskich eskadr w kampanii wrześniowej 1939 roku. 24 Eskadra Rozpoznawcza w przededniu wybuchu II wojny światowej została przebazowana z lotniska Kraków Rakowice na lotnisko polowe w Klimontowie. Eskadra pod dowództwem kpt. obs. Juliana Wojdy posiadała 10 samolotów typu PZL.23,,Karaś'' oraz 1 samolot łącznikowy RWD-8. Załogi jednostki w dniach 1 - 3 września wykonały z lotniska w Klimontowie 23 loty rozpoznawcze, w tym dwie wyprawy bombowe, każda w sile 6 maszyn. Dla jednej z załóg Karasia misja bombowa w rejon Rabki okazała się ostatnią. 3 września 1939 roku zginęli ppor. Tadeusz Prędecki i strzelec kpr. Rudolf Widuch. Pilot kpr. Aleksander Rudy uratował się skokiem ze spadochronem ale dostał się do niewoli. Eskadra kontynuowała walkę z kolejnych lotnisk polowych aż do chwili ewakuacji do Rumunii. Na Zachodzie lotnicy byłej 24 Eskadry wykonywali loty bojowe w różnych dywizjonach Polskich Sił Powietrznych. Do końca wojny 20 z nich poległo śmiercią lotnika. Inicjatorem budowy pomnika jest Koło Gospodyń Wiejskich w Klimontowie. Projekt udało się zrealizować przy wsparciu finansowym Fundacji ORLEN „Dar Serca” (Program Czuwamy! Pamiętamy!), Urzędu Gminy i Miasta Proszowice, IPN oraz lokalnych przedsiębiorców i dobrowolnym datkom, przy współpracy z Marszałkiem Województwa Małopolskiego, Muzeum Lotnictwa Polskiego, Krakowskim Klubem Seniorów Lotnictwa, Oddziałem Krakowskim Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, Oddziałem IPN w Krakowie i Oddziałowym Biurem Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Krakowie, a także dzięki zaangażowaniu wolontariuszy: członków KGW w Klimontowie, druhów OSP w Klimontowie i mieszkańców sołectwa.

Źródło: UGiM Proszowice

.

.

.

W przeddzień Święta Lotnictwa Polskiego, w dniu 27 sierpnia odbyły się uroczystości związane z 77 rocznicą zestrzelenia polskiej załogi bombowca Halifax z 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, który niósł pomoc walczącej Warszawie. Samolot został zestrzelony 28 sierpnia 1944 r. w rejonie Banicy/Krzywej w gminie Sękowa, pow. Gorlice. Na uroczystość przybyli przedstawiciele władz małopolski, powiatu, lokalnych samorządów, księża, kombatanci, Wielka Loża Narodowa Polski, przedstawiciele grup rekonstrukcji historycznej, harcerze, leśnicy, mieszkańcy gminy Sękowa i powiatu gorlickiego, a przede wszystkim rodziny poległych lotników. Uczestniczyli także członkowie SSLW RP z Krakowa: Stanisław Wojdyła, Szczepan Kurpisz i Michał Król oraz z powiatu gorlickiego: Aleksander Gucwa, Kazimierz Sacha, Dariusz Duran i Franciszek Janeczek. Po mszy św. zabrała głos Pani Wójt Gminy Sękowa Małgorzata Małuch, Radna Sejmiku Małopolskiego Jadwiga Wójtowicz, Starosta Gorlicki Maria Gubała, odczytany został list od pani Poseł Barbary Bartuś a następnie głos zabrał Aleksander Gucwa, prowadzący uroczystość. Potem delegacje udały się pod pomnik lotników, celem złożenia wieńców i wiązanek kwiatów. Pod pomnikiem Aleksander Gucwa z rąk Prezesa SSLW RP w Krakowie płk. pil. inż. Stanisława Wojdyły odebrał Medal 100-lecia Polskiego Lotnictwa Wojskowego.

.Zdjęcia K. Korona - TUTAJ

.

.

Z okazji Święta Lotnictwa Polskiego, członkowie Oddziału Krakowskiego wespół z Małżonkami i sympatykami stowarzyszenia spotkali się w restauracji "Wodnik". To pierwsze spotkanie w takiej formule od czasu ogłoszenia pandemii Covid. Wszyscy zaszczepieni, a więc bezpieczni - z radością wyrazili chęć odnowienia kontaktu "na żywo" i celebracji naszego święta w gronie przyjaciół. Na wstępie, prezes oddziału płk pil. Stanisław Wojdyła złożył zebranym oraz wszystkim lotnikom życzenia zdrowia oraz  satysfakcji z lotniczej i społecznej działalności. Dalsza część spotkania przebiegała w luźnej i przyjacielskiej atmosferze - na opowieściach o tym co wydarzyło się w czasie długiej przerwy w kontaktach, na wspomnieniach o lataniu - jak to zwykle bywa w gronie lotników oraz o planach na przyszłość.

Zdjęcia J. Szymik

.

.

Jurczyce, to wioska w gminie Skawina, w której przyszedł na świat gen. broni Józef Haller. Tutaj, 13 sierpnia 2021 r. w 148. rocznicę urodzin generała odsłonięty został pomnik dowódcy Błękitnej Armii. Stanął w pobliżu Izby Hallera, a fundatorami byli Grażyna i Adam Woźniczkowie. Pomnik ma około 4 metry wysokości, to płaskorzeźba autorstwa artysty Andrzeja Kołaczyńskiego. W uroczystościach oprócz gości z wielu stron kraju wzięły udział poczty sztandarowe Szkoły Podstawowej w Radziszowie,  Drużyny Harcerskiej "Korzenie" im. Gen. Józefa Hallera oraz Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP.

.

.

W niedzielę, 11 lipca 2021 r. w Słopnicach Górnych, miała miejsce siódma edycja pikniku historycznego nawiązującego do wydarzeń z okresu II wojny światowej, czyli 77 rocznica zrzutów alianckich dla Armii Krajowej na placówkę zrzutową ,,Sójka 401" na Dzielcu.  Właśnie w tym miejscu, w nocy z 9 na 10 lipca 1944 r. alianci dokonali zrzutu broni, umundurowania i lekarstw dla żołnierzy Obwodu AK Limanowa oraz Oddziału Partyzanckiego "Wilk". Organizacja pikniku to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK, Gminy Słopnice, Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, Aeroklubu Podhalańskiego, Stowarzyszenia Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991 oraz Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, którego dyrektor dr hab. Filip Musiał objął honorowy patronat nad tymi uroczystościami.

Otwarcia i zakończenia imprezy dokonał wójt Gminy Słopnice Adam Sołtys. Na początku uroczystości złożono kwiaty i oddano hołd poległym lotnikom alianckim oraz żołnierzom Armii Krajowej. Tegoroczne obchody były szczególne, ponieważ powróciliśmy do tradycyjnej formy obchodów, która nie była możliwa w zeszłym roku z powodu Covid-19. Od 2014 roku, kiedy to zostały po raz pierwszy zorganizowane, gromadzi się coraz więcej osób. Również i tym razem wiele można było zobaczyć. Seniorzy KO SSLW RP zorganizowali konkurs dla młodzieży na temat zrzutów ludzi i sprzętu na zrzutowisko "Sójka 401". Swoje wyposażenie, umundurowanie i uzbrojenie zaprezentowali żołnierze z 8 Bazy Lotnictwa Transportowego z Balic. Po raz pierwszy na Dzielcu, zaprezentowali się członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej Polscy Spadochroniarze Wojskowi, którzy oprócz stoiska, w specjalnym pokazie zaprezentowali genezę, rozwój, historię, polskich jednostek powietrzno-desantowych. 

Ważnym elementem inscenizacji jest zawsze przelot samolotów. Rozpoczęli piloci z Aeroklubu Podhalańskiego oraz ze Stowarzyszenia Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991 - na czele ze znakomitym pilotem Andrzejem Saratą. Podziwialiśmy samolot JAK-18 oraz  siedmiu skoczków spadochronowych (w tym dwie kobiety), którzy pod wodzą  Prezesa KKSL Leszka Mańkowskiego dokonali ,,desantu" na Dzielec z wysokości ponad 1000 m, z legendarnego samolotu AN-2 "Wiedeńczyk".   Po nich na niebie zagościł samolot C-295 CASA z 8. Bazy Lotnictwa Transportowego. Dla najmłodszych tradycyjnie już odbył się zrzut cukierków z samolotów. Na zakończenie wręczono podziękowania i certyfikaty.

Zdjęcia Aleksandra Gucwy - TUTAJ

.

.

.

Już tradycją stał się coroczny udział przedstawicieli naszego Stowarzyszenia w majowych uroczystościach pod Pomnikiem Lotników w krakowskim Prokocimiu. W dniu 23 maja odbyły się uroczystości w których mieszkańcy dzielnicy złożyli hołd swoim lotniczym przodkom. Delegacja KO SSLW RP wraz z pocztem sztandarowym uczestniczyła w mszy świętej, złożeniu kwiatów pod pomnikiem oraz spotkaniu z mieszkańcami dzielnicy. Od lat pomnikiem opiekują się członkowie Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia i to oni - wraz z Radą Dzielnicy XII- są organizatorami obchodów. W tym roku uroczystości zostały uświetnione przemówieniami naszych kolegów: Benedykta Siemaszko oraz Andrzeja Chytkowskiego, którzy wspominali osiągnięcia prokocimskich pilotów. Mówcy podkreślali wyjątkowość Prokocimia jako miejscowości (od 1941 r. w granicach Krakowa) z której pochodziło tak wielu lotników. Dla najmłodszych mieszkańców niewątpliwą atrakcją był pokaz akrobacji modelu latającego prowadzonego pewną ręką przez kolegę Leszka Mańkowskiego. Na zakończenie uroczystości członkowie KO SSLW RP otrzymali zaproszenie na przyszłoroczne obchody 20 rocznicy odsłonięcia pomnika.

Tekst i fot. - Z Czarnota

.

.

2 maja 2021 r. w Prywatnym Muzeum Polsko - Amerykańskim "Hells Angel" w Wadowicach odbyła się szczególna uroczystość. Świętowano 30 rocznicę powstania tej prywatnej placówki, której właścicielem jest członek Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP oraz pasjonat historii - Zygmunt KRAUS. Z okazji okrągłego jubileuszu połączonego z imieninami, Pan Zygmunt został wyróżniony przez prezesa Oddziału Krakowskiego płk pil. Stanisława Wojdyłę oraz wiceprezesa ppłk pil. Stefana Glądysa dyplomem gratulacyjnym oraz kopią medalu Bleriota, ufundowaną przez instruktora pilota Jerzego Domicza. Reprezentujący Radę Seniorów Lotnictwa AP Leszek Mańkowski wręczył Jubilatowi najwyższe odznaczenie Rady - "Medal Rady Seniorów Lotnictwa". Dodatkową okazją do spotkania była 80 rocznica zestrzelenia przez Władysława Nowaka - wadowiczanina - samolotu niemieckiego Heinkel 111 w czasie lotu bojowego nad Londynem na samolocie Hurricane. Uzyskał on jako pierwszy polski pilot myśliwski potwierdzone nocne zestrzelenie i za ten wyczyn został odznaczony Krzyżem Walecznych.

W spotkaniu uczestniczył również uczeń VI klasy Dawid Adamus. Ten młody chłopak napisał pracę konkursową o kpt. Zygmuncie Pluta - pilocie który zginął koło Sękowej. Ta praca wygrała w szkole konkurs i została skierowana na eliminacje wojewódzkie, gdzie zajęła również pierwsze miejsce. Prezes Oddziału Krakowskiego wręczył mu piękny dyplom, medal jubileuszowy Stowarzyszenia oraz breloczek MiG 29. Przy okazji spotkania, odrabiając zaległości spowodowane pandemią, wręczono  ppłk pil. Benedyktowi Siemaszce „Madal Zasłużony Żołnierz RP”, dyplom od Zarządu Głównego z okazji 90 urodzin oraz statuetkę „Orła” od Oddziału Krakowskiego. Szczepan Kurpisz za niestrudzoną działalność społeczną otrzymał statuetkę „Viktorynka”, a płk Wojdyła piękną paterę wykonaną przez lotników amerykańskich, którzy po powrocie z wojny w Europie wykonywali ręcznie z materiałów samolotowych pamiątki. Spotkanie zakończyło się poczęstunkiem - w tym oczywiście kremówkami.

Wizytówką Prywatnego Muzeum Polsko-Amerykańskiego jest ekspozycja poświęcona amerykańskiemu bombowcowi B-24 Liberator o nazwie "Hell´s Angel" i jego jedenastoosobowej załodze, która została zestrzelona po bombardowaniu zakładów chemicznych w Oświęcimiu 13 września 1944 roku. Samolot rozbił się w Zygodowicach - małej miejscowości nieopodal Wadowic. Zygmunt Kraus w swej kolekcji zgromadził wiele części samolotu, rzeczy osobiste, zdjęcia, dokumenty pilotów - jest to owoc jego wieloletnich poszukiwań. Wszystkie prezentowane eksponaty są w 100 % oryginalne. Oprócz upamiętnienia lotników, muzeum posiada eksponaty ukazujące wieloletnią współpracę wojskową pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi. Przed Muzeum  stoi pomnik strażaka ku czci ofiarom z 11 września w USA. W Placówce zaprezentowano ponadto kilka ekspozycji: Polscy Piloci w Walce z Nieprzyjacielem - szereg pamiątek, rzeczy osobistych, dokumentów po najlepszych polskich lotnikach pochodzących z okolic Wadowic, a także historia Polonii - bogate zbiory dokumentów z  Ignacym Janem Paderewskim, Józefem Hallerem oraz Karolem Wojtyłą.

.

Władysław Jan Nowak ur. 11 czerwca 1908 w Choczni, zm. 11 lutego 1982 w Sheffield – major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Wadowicach rozpoczął edukację w miejscowym gimnazjum. W 1930 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie, a następnie do Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu. Ukończył również kurs pilotażu w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie i w 1934 roku uzyskał przydział do 2 pułku lotniczego w Krakowie. Swoją karierę lotniczą przed wybuchem wojny zakończył jako instruktor pilotażu w Szkole Pilotażu w Grudziądzu, po czym przeniesiono na lotnisko Ułęż koło Dęblina. 17 września 1939 przekroczył granicę rumuńską i przedostał się do Bukaresztu. Stąd dotarł drogą morską do Bejrutu, a w styczniu 1940 dotarł do Marsylii we Francji. W czerwcu 1940 ewakuował się do Anglii, gdzie we wrześniu otrzymał przydział do dywizjonu 306. 

.